Ֆրիդրիխ Նիցշե՝ աթեիստ, գերմանացի փիլիսոփա,
բանաստեղծ, կոմպոզիտոր, դասական բանասեր:
Արդեն 45 տարեկանում նկատվում են հոգեկան
խանգարման ախտանիշեր: Ավելի ուշ ամբողջովին
խելագարվում է: Մահանում է 55 տարեկանում՝
պառկած երկաթե վանդակում:
Յոհան Վոլֆգանգ Գյոթե՝ գերմանացի քնարերգու,
մտածող և պետական այրն ասում էր. «Ավելի շատ
լույս»…
Վոլտեր՝ մեծագույն զվարճախոս, ֆրանսիացի
փիլիսոփա: Սարսափելի ավարտ է ունենում՝ ողջ
գիշեր աղաղակելով՝ օգնեցե՜ք… Նրան խնամող
բուժքույրն ավելի ուշ ասում է. «Եվրոպայի ողջ
գումարներն էլ ինձ տային, չէի ցանկանա նման մահ
տեսնել, ինչպիսին Վոլտերինն էր»… Հենց այս
հեղինակին է պատկանում հետևյալ
արտահայտությունը՝ «Եթե Աստված չլիներ, ապա
հարկ կլիներ Նրան հորինել»:
Դևիդ Հյում՝ աթեիստ, անգլիացի փիլիսոփա,
սուբյեկտիվ իդեալիստ: Մահվանից առաջ
անդադար աղաղակում էր. «Ես հրդեհի մեջ եմ,
այրվում եմ…»: Նրա հուսահատությունը
սարսափելի էր…
Նապոլեոն Բոնապարտ՝ ֆրանսիացի կայսր,
զորավար և պետական գործիչ: Նրան բուժող բժիշկը
գրում էր. «Կայսրը մահացավ մենության մեջ՝ բոլորից
թողնված ու լքված: Մահկանացուն կնքելուց առաջ
նրա պայքարը սոսկալի էր»…
Վլադիմիր Իլյիչ Լենին՝ ռուս հեղափոխական գործիչ և
բոլշևիկ, ՌԽՖՍՀ առաջին ղեկավար: Մահանում է
խավարամիտ վիճակում՝ սեղանից, աթոռներից
ներողություն էր խնդրում իր մեղքերի համար: Որքան
տարօրինակ է լսել այս ամենը մեկի մասին, ով
միլիոնավոր մարդկանց առաջնորդն էր, իսկ հաճախ
նույնիսկ՝ իդեալը…
Թոմաս Հոբս՝ անգլիացի փիլիսոփա և գրող,
հասարակական դաշինքի տեսության
հեղինակ՝ «Ես կանգնած եմ դեպի խավարն
ընկնելու ահասարսուռ անդունդի առջև»:
Ուինսթոն Չերչիլ՝ երկրորդ համաշխարհային
պատերազմի տարիների անգլիացի
վարչապետ. «Որքա՜ն խենթ եմ ես»…
Եմելյան Յարոսլավսկի՝ աթեիստական միջազգային
շարժման նախագահ. «Խնդրո՛ւմ եմ, այրե՛ք բոլոր գրքերս:
Նայե՛ք Սուրբին: Նա արդեն վաղուց ինձ է սպասում: Նա
այստեղ է»:
Կարլ 9-րդ՝ Շվեդիայի թագավոր. «Ես մահացա: Ես
դա գիտակցում եմ»…
Տիտանիկ հսկայական նավի ինժեները,
ավարտելով շինարարական
աշխատանքները, լրագրողների այն
հարցին, թե որքանով է անվտանգ այդ
հրաշք գեղեցկուհին, հեգնանքով
պատասխանում է. «Այժմ նույնիսկ
Աստված չի կարող այն
խորտակել»: Անշուշտ, բոլորը գիտեն, թե
ինչ պատահեց անպարտելի և անխորտակելի «Տիտանիկին»…
Բրազիլացի մի երիտասարդ կոմպոզիտոր, երգիչ, բանաստեղծ Ռիո դե Ժանեյրոյում
ելույթի ժամանակ, ծխախոտի ծուխը ներ է շնչում և բաց թողնում օդում՝ դեպի վեր՝
հայտարարելով. «Աստվա՛ծ, սա Քեզ»… Դրանից շատ չանցած նա մահանում է ՁԻԱՀ-ից:
բանաստեղծ, կոմպոզիտոր, դասական բանասեր:
Արդեն 45 տարեկանում նկատվում են հոգեկան
խանգարման ախտանիշեր: Ավելի ուշ ամբողջովին
խելագարվում է: Մահանում է 55 տարեկանում՝
պառկած երկաթե վանդակում:
Յոհան Վոլֆգանգ Գյոթե՝ գերմանացի քնարերգու,
մտածող և պետական այրն ասում էր. «Ավելի շատ
լույս»…
Վոլտեր՝ մեծագույն զվարճախոս, ֆրանսիացի
փիլիսոփա: Սարսափելի ավարտ է ունենում՝ ողջ
գիշեր աղաղակելով՝ օգնեցե՜ք… Նրան խնամող
բուժքույրն ավելի ուշ ասում է. «Եվրոպայի ողջ
գումարներն էլ ինձ տային, չէի ցանկանա նման մահ
տեսնել, ինչպիսին Վոլտերինն էր»… Հենց այս
հեղինակին է պատկանում հետևյալ
արտահայտությունը՝ «Եթե Աստված չլիներ, ապա
հարկ կլիներ Նրան հորինել»:
Դևիդ Հյում՝ աթեիստ, անգլիացի փիլիսոփա,
սուբյեկտիվ իդեալիստ: Մահվանից առաջ
անդադար աղաղակում էր. «Ես հրդեհի մեջ եմ,
այրվում եմ…»: Նրա հուսահատությունը
սարսափելի էր…
Նապոլեոն Բոնապարտ՝ ֆրանսիացի կայսր,
զորավար և պետական գործիչ: Նրան բուժող բժիշկը
գրում էր. «Կայսրը մահացավ մենության մեջ՝ բոլորից
թողնված ու լքված: Մահկանացուն կնքելուց առաջ
նրա պայքարը սոսկալի էր»…
Վլադիմիր Իլյիչ Լենին՝ ռուս հեղափոխական գործիչ և
բոլշևիկ, ՌԽՖՍՀ առաջին ղեկավար: Մահանում է
խավարամիտ վիճակում՝ սեղանից, աթոռներից
ներողություն էր խնդրում իր մեղքերի համար: Որքան
տարօրինակ է լսել այս ամենը մեկի մասին, ով
միլիոնավոր մարդկանց առաջնորդն էր, իսկ հաճախ
նույնիսկ՝ իդեալը…
Թոմաս Հոբս՝ անգլիացի փիլիսոփա և գրող,
հասարակական դաշինքի տեսության
հեղինակ՝ «Ես կանգնած եմ դեպի խավարն
ընկնելու ահասարսուռ անդունդի առջև»:
Ուինսթոն Չերչիլ՝ երկրորդ համաշխարհային
պատերազմի տարիների անգլիացի
վարչապետ. «Որքա՜ն խենթ եմ ես»…
Եմելյան Յարոսլավսկի՝ աթեիստական միջազգային
շարժման նախագահ. «Խնդրո՛ւմ եմ, այրե՛ք բոլոր գրքերս:
Նայե՛ք Սուրբին: Նա արդեն վաղուց ինձ է սպասում: Նա
այստեղ է»:
Կարլ 9-րդ՝ Շվեդիայի թագավոր. «Ես մահացա: Ես
դա գիտակցում եմ»…
Տիտանիկ հսկայական նավի ինժեները,
ավարտելով շինարարական
աշխատանքները, լրագրողների այն
հարցին, թե որքանով է անվտանգ այդ
հրաշք գեղեցկուհին, հեգնանքով
պատասխանում է. «Այժմ նույնիսկ
Աստված չի կարող այն
խորտակել»: Անշուշտ, բոլորը գիտեն, թե
ինչ պատահեց անպարտելի և անխորտակելի «Տիտանիկին»…
Բրազիլացի մի երիտասարդ կոմպոզիտոր, երգիչ, բանաստեղծ Ռիո դե Ժանեյրոյում
ելույթի ժամանակ, ծխախոտի ծուխը ներ է շնչում և բաց թողնում օդում՝ դեպի վեր՝
հայտարարելով. «Աստվա՛ծ, սա Քեզ»… Դրանից շատ չանցած նա մահանում է ՁԻԱՀ-ից: